Schemat blokowy pozwala dostrzec istotne etapy algorytmu i logiczne zależności między nimi.
Zależnie od przedstawianego algorytmu stosowane są różne zestawy figur geometrycznych zwanych blokami, których kształty reprezentują umownie rodzaje elementów składowych.
Podstawowe:
- strzałka − wskazuje jednoznacznie powiązania i ich kierunek,
- operand − prostokąt, do którego wpisywane są wszystkie operacje z wyjątkiem instrukcji wyboru,
- predykat − romb, do którego wpisywane są wyłącznie instrukcje wyboru,
- etykieta − owal służący do oznaczania początku bądź końca sekwencji schematu (kończą, zaczynają lub przerywają/przenoszą schemat).
Dodatkowe:
- Blok graniczny − oznacza on początek, koniec, przerwanie lub wstrzymanie wykonywania działania, np. blok startu programu.
- Blok wejścia-wyjścia − przedstawia czynność wprowadzania danych do programu i przyporządkowania ich zmiennym dla późniejszego wykorzystania, jak i wyprowadzenia wyników obliczeń, np. czytaj z, pisz z+10.
- Blok operacyjny − oznacza wykonanie operacji, w efekcie której zmienią się wartości, postać lub miejsce zapisu danych, np. z := z + 1.
- Blok decyzyjny, warunkowy − przedstawia wybór jednego z dwóch wariantów wykonywania programu na podstawie sprawdzenia warunku wpisanego w ów blok, np. a = b.
- Blok wywołania podprogramu − oznacza zmianę wykonywanej czynności na skutek wywołania podprogramu, np. MAX(x,y,z).
- Blok fragmentu − przedstawia część programu zdefiniowanego odrębnie, np. sortowanie.
- Blok komentarza − pozwala wprowadzać komentarze wyjaśniające poszczególne części schematu, co ułatwia zrozumienie go czytającemu, np. wprowadzenie danych.
- Łącznik wewnętrzny − służy do łączenia odrębnych części schematu znajdujących się na tej samej stronie, powiązane ze sobą łączniki oznaczone są tym samym napisem, np. A1, 7.
- Łącznik zewnętrzny − służy do łączenia odrębnych części schematu znajdujących się na odrębnych stronach, powinien być opisany jak łącznik wewnętrzny i zewnętrzny, poza tym powinien zawierać numer strony, do której się odwołuje, np. 4.3, 2,B2.